Perspektywa 2014-2020

W latach 2014-2020 fundusze europejskie zostaną zainwestowane w ramach sześciu programów krajowych, w tym jednego ponadregionalnego dla województw Polski Wschodniej (lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie). Łączna pula Krajowych Programów Operacyjnych, to 45,58 mld EUR:

  • Program Inteligentny Rozwój – 8,61 mld euro,
  • Program Infrastruktura i Środowisko – 27,41 mld euro,
  • Program Wiedza Edukacja Rozwój – 4,69 mld euro,
  • Program Polska Cyfrowa – 2,17 mld euro,
  • Program Polska Wschodnia – 2 mld euro,
  • Program Pomoc Techniczna – 700,12 mln euro.

Program Inteligentny Rozwój jest drugim pod względem budżetu programem na lata 2014-2020 i największym w Unii Europejskiej programem finansującym badania, rozwój oraz innowacje. Na jego realizację przeznaczono ok. 8,6 mld euro z Funduszy Europejskich, tj. ponad 36 mld zł. Najważniejszym jego założeniem jest dofinansowanie projektów badawczo-rozwojowych prowadzonych przez przedsiębiorców – samodzielnie lub we współpracy z sektorem nauki – oraz wdrożenia ich wyników na rynek. Typy przedsięwzięć:

  1. Wsparcie prowadzenia prac B+R przez przedsiębiorstwa
    1. Projekty B+R przedsiębiorstw
    2. Wsparcie obejmuje realizację przez przedsiębiorstwo (samodzielnie lub jako lidera konsorcjum) badań, głównie badań przemysłowych lub eksperymentalnych prac rozwojowych w celu opracowania nowych lub istotnie ulepszonych rozwiązań, łącznie z przygotowaniem prototypów doświadczalnych oraz instalacji pilotażowych.
    3. Prace B+R finansowane z udziałem funduszy kapitałowych
    4. Wsparcie kierowane jest do przedsiębiorstw znajdujących się na wczesnym etapie rozwoju i prowadzących prace B+R w obszarze zaawansowanych technologii. Celem jest wspieranie procesu komercjalizacji wyników prac B+R z udziałem funduszy venture capital.
    5. Sektorowe programy B+R
    6. Programy sektorowe służą realizacji dużych przedsięwzięć B+R, istotnych dla rozwoju poszczególnych branż/sektorów gospodarki. W programach sektorowych inicjatorem wspólnego przedsięwzięcia jest grupa przedsiębiorstw, które występują w imieniu branży,przedstawiając zarys agendy badawczej wraz z konkretnym zapotrzebowaniem sektora na prace B+R.
  2. Wsparcie otoczenia i potencjału przedsiębiorstw do prowadzenia działalności B+R+I
    1. Wsparcie inwestycji w infrastrukturę B+R przedsiębiorstw
    2. Wsparcie jest kierowane do przedsiębiorstw, w tym do MŚP i obejmuje tworzenie oraz rozwój infrastruktury B+R poprzez inwestycje w aparaturę, sprzęt, technologie i inną niezbędną infrastrukturę, która służy tworzeniu innowacyjnych produktów i usług. Oferowane wsparcie przyczyni się do powstawania działów badawczo-rozwojowych i laboratoriów w przedsiębiorstwach oraz tworzenia centrów badawczo-rozwojowych.
    3. Otwarte innowacje – wspieranie transferu technologii
    4. Wsparcie w ramach instrumentu kierowane jest do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) zainteresowanych pozyskaniem technologii w formie patentu lub nieopatentowanej wiedzy technicznej oraz realizacją inwestycji rozwojowej opartej o implementację pozyskanej technologii.
    5. Proinnowacyjne usługi dla przedsiębiorstw
    6. W ramach Programu planowana jest realizacji kilku instrumentów wsparcia związanych ze świadczeniem proinnowacyjnych usług na rzecz przedsiębiorstw przez różnego rodzaju podmioty. Usługi te powinny być dostosowane do potrzeb odbiorców oraz w sposób kompleksowy przyczyniać się do powstawania innowacji (od badań do komercjalizacji).
  3. Wsparcie innowacji w przedsiębiorstwach
    1. Wsparcie wdrożeń wyników prac B+R
    2. Wsparcie może być w szczególności przeznaczone na wdrożenie wyników prac B+R uzyskanych w wyniku realizacji projektów współfinansowanych ze środków I osi priorytetowej programu.
    3. Wsparcie promocji oraz internacjonalizacji innowacyjnych przedsiębiorstw
    4. Finansowaniem zostaną objęte projekty mające na celu świadczenie na rzecz innowacyjnych przedsiębiorstw z sektora MŚP specjalistycznych usług doradczych z zakresu internacjonalizacji oraz programy służące umiędzynarodowieniu działalności przedsiębiorstw.
  4. Zwiększenie potencjału naukowo-badawczego
    1. Badania naukowe i prace rozwojowe
    2. Wsparcie obejmuje projekty polegające na prowadzeniu badań naukowych i prac rozwojowych, realizowane przez konsorcja naukowe i naukowo-przemysłowe (przy czym liderem tych projektów jest zawsze jednostka naukowa). Dzięki zaangażowaniu przedsiębiorstw do realizacji projektów, zapewnione będzie wsparcie w zakresie komercjalizacji wyników badań.
  5. Rozwój nowoczesnej infrastruktury badawczej sektora nauki
  6. Wsparcie jest kierowane do wybranych projektów dużej, strategicznej infrastruktury badawczo-rozwojowej, o charakterze ogólnokrajowym i międzynarodowym, znajdujących się na Polskiej Mapie Drogowej Infrastruktury Badawczej.
  7. Wsparcie powstawania międzynarodowych agend badawczych
  8. Wspierane są Międzynarodowe Agendy Badawcze (MAB), tworzone w Polsce we współpracy z renomowanymi ośrodkami naukowymi z innych państw.

Program Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 to największy polski program (27,4 mld euro z UE). Będzie źródłem funduszy na infrastrukturę transportową, ochronę środowiska, energetykę, gospodarkę niskoemisyjną, ochronę zdrowia i kulturę. Obszary wsparcia i rodzaje projektów:

  1. Zmniejszenie emisyjności gospodarki
  2. wytwarzanie energii z odnawialnych źródeł energii (OZE); poprawa efektywności energetycznej i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach, sektorze publicznym i mieszkaniowym; promowanie strategii niskoemisyjnych; rozwój i wdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji.
  3. Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu
  4. Projekty obejmujące rozwój infrastruktury środowiskowej; dostosowanie do zmian klimatu; ochrona i zahamowowanie spadku różnorodności biologicznej; poprawa jakości środowiska miejskiego.
  5. Rozwój sieci drogowej TEN-T i transportu multimodalnego
  6. Projekty obejmujące rozwój drogowej infrastruktury w sieci TEN-T; poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego; poprawa bezpieczeństwa w ruchu lotniczym; transport intermodalny, morski i śródlądowy.
  7. Infrastruktura drogowa dla miast
  8. Projekty, których celem jest poprawa dostępności miast i przepustowości infrastruktury drogowej (rozwój infrastruktury drogowej w miastach i tras wylotowych z miast, budowa obwodnic).
  9. Rozwój transportu kolejowego w Polsce
  10. Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach
  11. Poprawa bezpieczeństwa energetycznego
  12. Projekty obejmujące rozwój inteligentnych systemów dystrybucji, magazynowania i przesyłu gazu ziemnego i energii elektrycznej; budowa i rozbudowa magazynów gazu ziemnego; rozbudowa terminala LNG.
  13. Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury
  14. Inwestycje w ochronę i rozwój dziedzictwa kulturowego oraz zasobów kultury, np. instytucji kultury, szkół artystycznych.
  15. Wzmocnienie strategicznej infrastruktury ochrony zdrowia.
  16. Wsparcie infrastruktury systemu państwowego ratownictwa medycznego; wsparcie infrastruktury szpitali ponadregionalnych i współpracujących z nimi jednostek diagnostycznych w zakresie chorób „aktywności zawodowej” i opieki nad matką i dzieckiem.

Program Wiedza Edukacja Rozwój (4,65 mld euro z UE i Inicjatywy na rzecz zatrudnienia osób młodych) to środki na aktywizację zawodową osób młodych (15-29 lat), reformy polityk publicznych w obszarze rynku pracy, gospodarki i edukacji, rozwój szkolnictwa wyższego, wyższą jakość usług służby zdrowia i programy profilaktyczne oraz na innowacje społeczne i współpracę ponadnarodową. Zakres wsparcia:

  1. Osoby młode na rynku pracy
  2. Wsparcie ludzi młodych, do 29 roku życia bez pracy, w tym w szczególności osób, które nie uczestniczą w kształceniu i szkoleniu (tzw. młodzież NEET) poprzez pomoc w zakresie określenia ścieżki zawodowej, szkolenia i egzaminy, staże, praktyki, subsydiowane zatrudnienie, dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej, wsparcie w zakresie mobilności międzysektorowej i geograficznej. Integralną częścią działań wspierających osoby młode jest Inicjatywa dla młodych.
  3. Efektywne polityki publiczne dla rynku pracy, gospodarki i edukacji
  4. Poprawa efektywności wybranych polityk publicznych kluczowych z punktu widzenia strategii Europa 2020 i krajowych programów reform (np. modernizacja instytucji rynku pracy, rozwój polityki edukacyjnej, poprawa jakości działań skierowanych do osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym).
  5. Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju
  6. Rozwój szkolnictwa wyższego (np. zapewnienie kształcenia odpowiadającego potrzebom gospodarki, rynku pracy i społeczeństwa, podniesienie jakości studiów doktoranckich, zwiększenie otwartości i mobilności międzynarodowej, poprawa jakości dydaktyki i systemów zarządzania kształceniem).
  7. Innowacje społeczne i współpraca ponadnarodowa
  8. Projekty mające na celu zwiększenie wykorzystania innowacji społecznych w ramach polityk publicznych, wzmocnienie potencjału rozwojowego osób i instytucji z wykorzystaniem programów mobilności ponadnarodowej, rozwój współpracy polskich podmiotów z partnerami zagranicznymi.
  9. Wsparcie dla obszaru zdrowia.
  10. Przeciwdziałanie dezaktywizacji zawodowej z przyczyn zdrowotnych (głównie poprzez działania profilaktyczne), wspieranie systemu kształcenia zawodowego, przeddyplomowego i podyplomowego kadr medycznych, poprawa efektywności funkcjonowania systemu ochrony zdrowia, w szczególności na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej.

Program Polska Cyfrowa to prawie 2,2 mld euro z UE na szerokopasmowy internet, e-administrację i podniesienie kompetencji cyfrowych społeczeństwa. Obejmuje następujące pola aktywności:

  1. Powszechny dostęp do szybkiego internetu
  2. Projekty budowy, rozbudowy lub przebudowy sieci dostępowych na obszarach, gdzie nie można zapewnić szerokopasmowego dostępu do internetu na warunkach rynkowych, z uwzględnieniem właściwych przepisów o pomocy publicznej.
  3. E-Administracja i otwarty rząd
  4. Podniesienie dostępności i jakości e-usług publicznych poprzez uporządkowanie rejestrów publicznych oraz zapewnienie ich interoperacyjności, optymalizację wykorzystania infrastruktury dzięki zastosowaniu technologii chmury obliczeniowej, zapewnienie bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych.
  5. Poprawa cyfrowej efektywności urzędów
  6. Upowszechnienie standardów i dobrych praktyk w zakresach kluczowych z tego punktu widzenia, takich jak np. polityka bezpieczeństwa teleinformatycznego, przetwarzanie danych osobowych, upowszechnienie systemów elektronicznego zarządzania dokumentacją oraz systemów klasy ERP, standaryzacja kluczowych interfejsów między modułami wykorzystywanego oprogramowania, zapewnienie interoperacyjności istniejących systemów oraz ich integracji na wspólnej platformie elektronicznych usług administracji publicznej, zapewnienie otwartego, bezwnioskowego dostępu do informacji sektora publicznego, kwalifikacje kadr IT.
  7. Zwiększenie dostępności i wykorzystania informacji sektora publicznego
  8. Zwiększenie dostępności informacji poprzez opisywanie ISP metadanymi według standardów zaproponowanych przez ministra właściwego ds. informatyzacji, dostosowanie informacji do formatów umożliwiających odczyt maszynowy, powiązanie systemów dziedzinowych z krajowymi i zagranicznymi systemami centralnymi, poprawę jakości danych, udostępnienie informacji on-line za pomocą profesjonalnych narzędzi, w szczególności interfejsów programistycznych (API) oraz repozytoriów z danymi surowymi, poprawę dostępności ISP zgodnie ze standardami WCAG 2.0, zapewnienie elektronicznego dostępu on-line do rejestrów państwowych, zapewnienie bezpieczeństwa systemów udostępniających ISP, zapewnienie odpowiedniego poziomu usług udostępniania, digitalizację ISP, w szczególności zasobów kultury i nauki, budowę lub rozbudowę infrastruktury na potrzeby przechowywania udostępnianych informacji. Tworzenie usług i aplikacji wykorzystujących e-usługi publiczne i informacje sektora publicznego poprzez rozszerzenie funkcji e-usług oferowanych przez administrację, integrację e-usług publicznych pochodzących z różnych instytucji i jednostek sektora publicznego, łączenie e-usług publicznych z e-usługami komercyjnymi.
  9. Cyfrowe kompetencje społeczeństwa
    1. E-integracja i e-aktywizacja na rzecz zwiększenia aktywności oraz jakości korzystania z internetu
    2. Wykorzystanie lokalnych centrów aktywności do działań w zakresie cyfrowej integracji i aktywizacji poprzez naukę korzystania z powszechnych e-usług prywatnych i publicznych (np. e-bankowość, e-deklaracje, e-handel, e–konsultacje społeczne, kontakty międzyludzkie, pomoc w uzyskaniu profilu zaufanego, e-zdrowie itp.), udostępnianie cyfrowych zasobów kultury, pomoc szkoleniową i doradczą dostosowaną do zgłaszanych potrzeb.
    3. Pobudzanie potencjału uzdolnionych programistów dla zwiększenia zastosowania rozwiązań cyfrowych w gospodarce i administracjiObszar aplikowania dla Spółki: O dotacje występować mogą przede wszystkim przedsiębiorstwa telekomunikacyjne, jednostki administracji rządowej oraz jednostki im podległe lub przez nie nadzorowane, jednostki naukowe, państwowe organizacje kultury, organizacje pozarządowe. Brak obszaru będącego w zasięgu Spółki bez partnera społecznego/organizacyjnego. W wypadku jego znalezienia możliwość realizacji pojedynczych zdań w roli moderatora.
    4. E–pionier – opracowywanie nowych rozwiązań na potrzeby społeczne i gospodarcze bazujących na TIK poprzez akcelerację pomysłów zdolnych programistów.

Program Polska Wschodnia (2 mld euro z UE) to dodatkowe, obok programów krajowych i regionalnych, wsparcie dla województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. Fundusze programu trafią na przedsiębiorczość i innowacyjność, transport publiczny i drogi w miastach wojewódzkich Polski Wschodniej oraz kolej. Dziedziny i rodzaje projektów:

  1. Przedsiębiorcza Polska Wschodnia
    1. Platformy startowe dla nowych pomysłów
    2. Oferta Platformy startowej skierowana będzie do osób do 35. roku życia, w szczególności absolwentów szkół wyższych oraz studentów ostatnich lat studiów, chcących uruchomić i rozwijać własne firmy w Polsce Wschodniej w oparciu o zgłoszony do Platformy startowej pomysł bądź koncepcję.
    3. Wsparcie internacjonalizacji małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP)
    4. Przedmiotem wsparcia jest opracowanie i przygotowanie do wdrożenia nowego modelu biznesowego w MŚP w oparciu o internacjonalizację ich działalności m.in. związane z   uzyskanie przez przedsiębiorstwa doradztwa w zakresie opracowania strategii wejścia na rynek zagraniczny, analizą rynku docelowego, przedstawieniem możliwych i optymalnych kanałów dystrybucji, wyselekcjonowaniem oraz nawiązania kontaktów z partnerami zagranicznymi.
    5. Wsparcie ponadregionalnych powiązań kooperacyjnych
    6. Adresatem wsparcia są MŚP działające w ramach ponadregionalnych powiązań kooperacyjnych. Działanie koncentrować się będzie na wsparciu tworzenia innowacyjnych produktów bądź usług poprzez wdrożenie wyników prac badawczo-rozwojowych (B+R) przez MŚP.
    7. Wykorzystanie procesów wzorniczych w MŚP
    8. Kompleksowe wsparcie MŚP w zakresie wykorzystania wzornictwa w celu wprowadzenia na rynek innowacyjnych produktów i usług obejmuje przeprowadzenie audytu wzorniczego oraz stworzenie strategii wzorniczej. W strategii sformułowany zostanie zakres działań koniecznych dla budowania marki, oferty rynkowej i strategii konkurowania oraz dostosowania wewnętrznych procesów zarządczych w firmie związanych ze stosowaniem wzornictwa.
  2. Nowoczesna Infrastruktura Transportowa
  3. Kompleksowe projekty w zakresie tworzenia nowych bądź rozbudowy istniejących ekologicznych zintegrowanych sieci transportu miejskiego.
  4. Ponadregionalna Infrastruktura Kolejowa
  5. Realizacja inwestycji na odcinkach służących poprawie dostępności transportowej w obrębie Polski Wschodniej, a jednocześnie istotnych pod względem wzmacniania makroregionalnych potencjałów rozwojowych.

Program Pomoc Techniczna to nieco ponad 700 mln euro z UE na udrażnianie systemu wdrażania funduszy unijnych w Polsce tak, by inwestowanie tych pieniędzy odbywało się prawidłowo (m.in. szkolenia dla beneficjentów i pracowników instytucji wdrażających fundusze).

Głównym celem Regionalnych Programów Operacyjnych będzie zwiększenie konkurencyjności regionów oraz poprawa jakości życia ich mieszkańców poprzez wykorzystanie potencjałów regionalnych i niwelowanie barier rozwojowych. Tak jak w mijającej perspektywie, programy regionalne będą zarządzane przez poszczególne Urzędy Marszałkowskie. Budżet 16 RPO wynosi ok. 31,3 mld euro. Jest to niemal 40% (wzrost z ok. 25%) wszystkich środków na lata 2014-2020.